Ćwiczenia ruchowe są zalecane pacjentom na każdym etapie terapii choroby nowotworowej. Przy ich pomocy można odbudować osłabione mięśnie, udrożnić naczynia krwionośne oraz wzmocnić organizm. Przywracaniem sprawności fizycznej pacjentom zajmuje się rehabilitacja onkologiczna. Systematyczny wysiłek dostosowany do stanu zdrowia zmniejsza uczucie zmęczenia, pozytywnie wpływa na samopoczucie.
Przyczynia się do wzrostu ilości komórek odpornościowych, które odgrywają bardzo ważną rolę podczas leczenia nowotworu.
Wiele zaburzeń funkcjonalnych, z jakimi zmagają się osoby z chorobami nowotworowymi, ma charakter odwracalny. Oznacza to, że u większości pacjentów można przywrócić wewnętrzną homeostazę, od której zależy prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Rehabilitacja po leczeniu onkologicznym może obejmować nie tylko ćwiczenia oddechowe i ogólnokondycyjne, ale także wiele innych metod wspomagających walkę z chorobą takich jak plastrowanie dynamiczne, automasaż, pozycje ułożeniowe, kinezyterapia itp.
Przebieg choroby nowotworowej i metody jej leczenia stanowią przyczynę zaburzeń czynności organizmu człowieka oraz zmian w jego psychice.
Najczęściej występującym objawem u osób leczonych z powodu nowotworów jest zmęczenie, którego przyczyną jest osłabienie aktywności ruchowej, prowadzące do obniżenia sprawności fizycznej niezbędnej do wykonywania codziennych czynności.
Prowadzi to, do unikania większej aktywności i nadmiernego odpoczynku, co po pewnym czasie nasila objawy zmęczenia.
Wpływ radioterapii i chemioterapii może powodować powikłania zarówno wczesne, jak i późne w obrębie takich narządów jak: serce, płuca, układ nerwowy, mięśnie, skóra i tkanka podskórna.
W obrębie narządu ruchu pojawiają się objawy, takie jak: obrzęk tkanki podskórnej, obrzęk mięśni i ich tkliwość, bolesność stawów, obrzęk w ich obrębie, wysięk do torebki stawowej, co powoduje zwiększone ograniczenie ruchomości.
Rehabilitacja onkologiczna – dlaczego jest wskazana?
- leczenie onkologiczne jest radykalne i mocno ingeruje w organizm,
- aktywność ruchowa pacjenta gwałtowanie się obniża,
- zmniejsza się czynność mięśni,
- zmniejsza się wydolność fizyczna,
- pacjenci leżący narażeni są na zaburzenia układu krążenia i układu oddechowego,
- większość pacjentów odczuwa silne zmęczenie,
- występują obrzęki limfatyczne.
Pod wpływem systematycznych ćwiczeń fizycznych zwiększa się liczba komórek odpornościowych i ich aktywność, co zmniejsza ryzyko infekcji i przyczynia się do ograniczenia ryzyka nawrotu choroby nowotworowej.
Ćwiczenia fizyczne, i to już o małej intensywności, powodują obniżenie poziomu depresji i lęku. Wzrasta poziom endorfin, zwanych hormonami szczęścia.
Do najczęściej stosowanych metod redukcji obrzęku i przywracania równowagi krążenia chłonki zalicza się kompleksową terapię udrażniającą, obejmującą specjalny rodzaj masażu, nazywany ręcznym drenażem chłonnym, bandażowanie, stosowanie rękawów lub pończoch elastycznych.
Oprócz tego wykorzystuje się masaż wykonywany za pomocą pneumatycznych pomp, które napełniają w przerywany sposób dwuwarstwowy rękaw lub nogawicę, wywierając ucisk na obrzękniętą kończynę.
Jeśli jedną z metod leczenia był zabieg operacyjny, to istotnym elementem terapii jest mobilizacja powstałej blizny.
Zalecane są również ćwiczenia ogólnousprawniające, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia indywidualne, automasaż i pozycje ułożeniowe.
Jako metodę wspomagającą można również wykorzystać kinesiology taping – plastrowanie dynamiczne.